سلسله مباحث مبانی اندیشه اسلامی (3)

حقانیت و رستگاری در اسلام- بخش اول

اگه مطلب قبل این سلسله مباحث رو خونده باشید حتما این سوال تو ذهنتون میاد که اگه اسلام همه راه ها رو به سمت خدا نمیدونه و بر حق بودن همه ادیان رو قبول نمی کنه ، پس معیار خودش برا رستگاری چیه؟

یعنی به زبون ساده تر حقانیت و رستگاری تو اسلام چه طوری تعریف می شه؟

اگه دین برحق اسلام هست پس تکلیف دین های به حق قبلی مثل یهودیت و مسیحیت چی میشه؟

چرا نظر اسلام اینه که حتی دین های تحریف نشده قرن های گذشته هم الآن حقانیت ندارند؟

اصلا میدونستید که خود اسلام هم تو بعد حقانیت با اینکه انحصارگرایی یهودیت و مسیحیت رو نفی می کنه خودش به یه معنا انحصارگرا هست؟

تو این مطلب سعی شده این مباحث یه قدری باز بشه...

اول از همه باید بگم که تو اسلام حقانیت و رستگاری دو تا مطلب جدا از هم هست که در مورد هرکدوم باید جداگونه بحث بشه.

تو این مطلب حقانیت رو از دیدگاه اسلام بررسی میکنیم و انشاالله تو مطلب بعد در مورد رستگاری از دیدگاه مکتب اسلام صحبت می کنیم.

حقانیت از دیدگاه منابع اسلامی:

بر اساس منابع اسلامی نجات و رستگاری گسترده تر از حقانیت هست. اول از همه باید بگیم که ما دست کم سه کاربرد برا واژه «اسلام» داریم:

1- تسلیم ظاهری که از اون به «اسلام ظاهری» تعبیر میشه؛

2- تسلیم قلبی در برابر خدای متعال که به اون « اسلام عام » گفته میشه؛

3- شریعت ویژه خاتم پیامبران، حضرت محمد(ص) که از اون به « اسلام خاص» تعبیر میشه.

اسلام عام همه ادیان توحیدی رو که منشا اونها وحی هست رو در بر میگیره. قرآن در مورد اسلام عام واژه دین رو به کار می بره.

انعام 161:  قُلْ إِنَّنِی هَدَانِی رَبِّی إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ دِینًا قِیَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ

بگو: «پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده؛ آیینی پابرجا (و ضامن سعادت دین و دنیا)؛ آیین ابراهیم؛ که از آیینهای خرافی روی برگرداند؛ و از مشرکان نبود.»

 

در واقع قرآن رو این نکته تاکید داره که همه آیین های الهی در واقع یه دین بیشتر نیستند و همه انبیا مردم رو به یه دین که دین اسلام هست دعوت می کردند.

شوری 13 : شَرَعَ لَکُم مِّنَ الدِّینِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى وَعِیسَى أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ

آیینی را برای شما تشریع کرد که به نوح توصیه کرده بود؛ و آنچه را بر تو وحی فرستادیم و به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم این بود که: دین را برپا دارید و در آن تفرقه ایجاد نکنید!

و این یعنی همه شریعت های الهی یک دین هستند، نه ادیان متعدد؛ و اختلاف اونا صرفا تو برخی قوانین و مقررات هست.

مائده 48:  لِکُلٍّ جَعَلْنَا مِنکُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا

ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقه روشنی قرار دادیم

پس نتیجه می گیریم که گوهر اسلام عام و دین الهی، اطاعت و تسلیم قلبی در برابر فرمان های خداوند متعال هست.

اسلام عام که همون تسلیم هست در طول تاریخ از آدم تا خاتم گسترده هست. از مصادیق اسلام عام می تونیم اینها رو اسم ببریم: در عصر حضرت ابراهیم(ع)  شریعت حضرت ابراهیم(ع)؛  در عصر حضرت موسی(ع) شریعت حضرت موسی (ع)؛ و در زمان حضرت عیسی(ع) ، شریعت عیسی(ع) و در عصر خاتمیت شریعت حضرت محمد(ص).

همه شریعت های انبیا جلوه ها و مصداق های اسلام عام هستند. نمودار پایین شاید به فهم بهتر این موضوع کمک کنه:

مثلا اگه تو زمان حضرت عیسی(ع) اگه کسی به همه اصول اعتقادی ایمان داشته باشه و همه فرمان های الهی رو عمل کنه ولی نبوت حضرت عیسی (ع) رو انکار کنه مسلمان نیست، بلکه اهل جحود و طغیان هست، چرا که به فرمان الهی تسلیم نشده است.

به همین ترتیب تنها راه مورد رضای خداوند تو عصر خاتمیت شریعت حضرت محمد(ص) هست که پیروی از هر شریعت دیگه ای حتی اونا که تحریف نشده اند برای کسانی که پیام شریعت حضرت محمد(ص) به اونها رسیده پذیرفته نیست. پذیرفته نشدن شریعت ها و آیین های الهی به این دلیل نیست که تو هیچ عصری حقانیت ندارند بلکه به این دلیل هست که اسلام تو هر عصری مصداق ویژه ای داره و در واقع هر شریعتی به عصر خاصی اختصاص داره.

در واقع میتونیم بگیم که شریعت حضرت ختمی مرتبت همان شریعت های قبلی هست که کامل شده است.

دیدگاه انحصارگرایانه اسلام در بعد حقانیت هم به این معنا هست که پس از بعثت حضرت محمد (ص) هرکس که دعوت و پیام آن حضرت به اون برسه و بتونه پیام اون حضرت رو بفهمه لازمه که به اون پاسخ مثبت بده و دین دیگه ای از اون قبول نمیشه.

 

دلایل:

در این جا برخی ادله قرآنی را بیان می کنیم و بخشی از آیات قرآن را بیان می کنیم. آیاتی را که بر اعتبار شریعت اسلام در عصر خاتمیت و عدم اعتبار ادیان و شریعت های دیگر دلالت دارد به صورت زیر دسته بندی میکنیم:

1. نور بودن قرآن و شریعت اسلام برای اهل کتاب

مائده 15 و 16 یَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءکُمْ رَسُولُنَا یُبَیِّنُ لَکُمْ کَثِیرًا مِّمَّا کُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْکِتَابِ وَیَعْفُو عَن کَثِیرٍ قَدْ جَاءکُم مِّنَ اللّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُّبِینٌ

  یَهْدِی بِهِ اللّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلاَمِ وَیُخْرِجُهُم مِّنِ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ

ای اهل کتاب! پیامبر ما، که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که شما کتمان می‌کردید روشن می‌سازد، به سوی شما آمد؛ و از بسیاری از آن، (که فعلاً افشای آن مصلحت نیست،) صرف نظر می‌نماید. (آری،) از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد.

خداوند به برکت آن، کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند، به راه‌های سلامت، هدایت می‌کند؛ و به فرمان خود، از تاریکیها به سوی روشنایی می‌برد؛ و آنها را به سوی راه راست، رهبری می‌نماید.

به عبارت دیگر دین یهودیت و مسیحیت هرچند که در عصر خود نور بوده اند ولی اکنون تمسک به آنها برای کسانی که اسلام را درک کرده اند ظلمت و انحراف است.

2. فراخواندن همگان، به ویژه اهل کتاب، به شریعت اسلام

نسا 47   یَا أَیُّهَا الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ آمِنُواْ بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِّمَا مَعَکُم مِّن قَبْلِ أَن نَّطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ کَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَکَانَ أَمْرُ اللّهِ مَفْعُولاً

ای کسانی که کتاب (خدا) به شما داده شده! به آنچه (بر پیامبر خود) نازل کردیم -و هماهنگ با نشانه‌هایی است که با شماست- ایمان بیاورید، پیش از آنکه صورتهایی را محو کنیم، سپس به پشت سر بازگردانیم، یا آنها را از رحمت خود دور سازیم، همان گونه که «اصحاب سبت» [= گروهی از تبهکاران بنی اسرائیل‌] را دور ساختیم؛ و فرمان خدا، در هر حال انجام شدنی است!

در این آیه قرآن اهل کتاب را دعوت میکند که به اسلام و کتاب های آسمانی ای که دیگر شریعت ها را تصدیق می کند ایمان بیاورند.

نسا 136   یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِیَ أَنزَلَ مِن قَبْلُ وَمَن یَکْفُرْ بِاللّهِ وَمَلاَئِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً بَعِیدًا

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به خدا و پیامبرش، و کتابی که بر او نازل کرده، و کتب (آسمانی) که پیش از این فرستاده است، ایمان (واقعی) بیاورید کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است.

در این مورد به طور خاص همگان و از جمله اهل کتاب را به شریعت اسلام دعوت می کند.

نساء 170   یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّکُمْ فَآمِنُواْ خَیْرًا لَّکُمْ وَإِن تَکْفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَکَانَ اللّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا

ای مردم! پیامبر(ی که انتظارش را می‌کشیدید،) حق را از جانب پروردگارتان آورد؛ به او ایمان بیاورید که برای شما بهتر است! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی رسد، زیرا) آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و خداوند، دانا و حکیم است.

3. پیروزی و غلبه اسلام بر دیگر ادیان

توبه 33   هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ

او کسی است که رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همه آیین‌ها غالب گرداند، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند!

قرآن در این آیات هدف از رسالت پیامبر اکرم را غلبه و پیروزی بر همه ادیان «الدین کله» بیان کرده است؛ بلکه بر تحقق یافتن این امر وعده ای حتمی و اکید داده است.

نور 55  وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ...

خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید؛ و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت؛

4. پیمان گرفتن از پیامبران در پیروی از شریعت اسلام

آل عمران 81 و 82  وَإِذْ أَخَذَ اللّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّیْنَ لَمَا آتَیْتُکُم مِّن کِتَابٍ وَحِکْمَةٍ ثُمَّ جَاءکُمْ رَسُولٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَکُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِکُمْ إِصْرِی قَالُواْ أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُواْ وَأَنَاْ مَعَکُم مِّنَ الشَّاهِدِینَ

 فَمَن تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِکَ فَأُوْلَـئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند، از پیامبران (و پیروان آنها)،پیمان مؤکّد گرفت، که هرگاه کتاب و دانش به شما دادم، سپس پیامبری به سوی شما آمد که آنچه را با شماست تصدیق می‌کند، به او ایمان بیاورید و او را یاری کنید! سپس (خداوند) به آنها گفت: «آیا به این موضوع، اقرار دارید؟ و بر آن، پیمان مؤکّد بستید؟» گفتند: «(آری) اقرار داریم!» (خداوند به آنها) گفت: «پس گواه باشید! و من نیز با شما از گواهانم.»

پس کسی که بعد از این (پیمان محکم)، روی گرداند، فاسق است.

خداوند در این آیه به صراحت بیان می کند که خداوند از پیامبران پیمان گرفته که به حضرت محمد ایمان آورده و از یاری او دریغ نورزند.

5.جهان شمول بودن پیام اسلام

الف) آیاتی که دلالت می کند بر این که حضرت محمد (ص) پیامبر همگان است:

سبا 28   وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ

و ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم تا (آنها را به پاداشهای الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی؛ ولی بیشتر مردم نمی‌دانند!

اعراف 158   قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعًا

بگو: «ای مردم! من فرستاده خدا به سوی همه شما هستم؛

ب) آیاتی که دلالت می کند بر اینکه قرآن کتاب آسمانی همگان است:

یوسف  104  وَمَا تَسْأَلُهُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ

بگو: «این راه من است من و پیروانم، و با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت می‌کنیم! منزّه است خدا! و من از مشرکان نیستم!»

یونس 57   یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ

ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است؛ و درمانی برای آنچه در سینه‌هاست؛ (درمانی برای دلهای شما؛) و هدایت و رحمتی است برای مؤمنان!

نساء 174  یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءکُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُّبِینًا

ای مردم! دلیل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ و نور آشکاری به سوی شما نازل کردیم.

انعام 19  وَأُوحِیَ إِلَیَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأُنذِرَکُم بِهِ وَمَن بَلَغَ

و (بهترین دلیل آن این است که) این قرآن بر من وحی شده، تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می‌رسد، بیم دهم (و از مخالفت فرمان خدا بترسانم).

پس قرآن کتابی است که همه جهانیان را انذار می کند و او را به پاسخ مثبت فرا می خواند.

6. ایمان به بعض کتاب

کسانی که در عصر خاتمیت بر یهود و مسیحیت اصرار می ورزند، در واقع تسلیم همه فرمان های الهی نیستند. قرآن از این نحوه عمل به «ایمان به بعض کتاب» تعبیر می کند و بارها جماعتی از اهل کتاب به ویژه یهودیان را از این عمل مذموم سرزنش کرده و آنها را به عقوبت سختی در دنیا و آخرت بیم داده است:

بقره 85 أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتَابِ وَتَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاء مَن یَفْعَلُ ذَلِکَ مِنکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ

آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می‌آورید، و به بعضی کافر می‌شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می‌شوند.

آل عمران 70  یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللّهِ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ

ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کافر می‌شوید، در حالی که (به درستی آن) گواهی می‌دهید؟!

آل عمران 71  یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

ای اهل کتاب! چرا حق را با باطل (می‌زمیزید و) مشتبه می‌کنید (تا دیگران نفهمند و گمراه شوند)، و حقیقت را پوشیده می‌دارید در حالی که می‌دانید؟!

7. مذمت اهل کتاب و رد ادعاهای باطل آنها

آیات بسیاری از قرآن کریم بر مذمت اهل کتاب و رد ادعاهای باطل، انحرافی و خرافی آنها مشاهده می شود.

8. عدم رستگاری منکرانی که پیام اسلام به آنها رسیده است.

کسانی که با وجود ایمان به کتاب های آسمانی و دریافت پیام شریعت اسلام به اسلام کفر می ورزند دچار عذابی دردناک خواهند شد.

آل عمران 85-88   وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الإِسْلاَمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ

کَیْفَ یَهْدِی اللّهُ قَوْمًا کَفَرُواْ بَعْدَ إِیمَانِهِمْ وَشَهِدُواْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَاللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ

  أُوْلَـئِکَ جَزَآؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللّهِ وَالْمَلآئِکَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ

  خَالِدِینَ فِیهَا لاَ یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ یُنظَرُونَ

و هر کس جز اسلام (و تسلیم در برابر فرمان حق،) آیینی برای خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد؛ و او در آخرت، از زیانکاران است.

چگونه خداوند جمعیّتی را هدایت می‌کند که بعد از ایمان و گواهی به حقّانیّت رسول و آمدن نشانه‌های روشن برای آنها، کافر شدند؟! و خدا، جمعیّت ستمکاران را هدایت نخواهد کرد!

کیفر آنها، این است که لعن (و طرد) خداوند و فرشتگان و مردم همگی بر آنهاست.

همواره در این لعن (و طرد و نفرین) می‌مانند؛ مجازاتشان تخفیف نمی‌یابد؛ و به آنها مهلت داده نمی‌شود.

 

9.تحریف در دیگر ادیان

آیات بسیاری بر تحریف ادیان آسمانی دیگر دلالت دارند چنانکه امروز این حقیقت با شواهد علمی و عقلی اثبات گردیده است و روشن شده است که بخش هایی از کتاب های مقدس اهل کتاب تحریف گردیده است.

نسا 171 یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِی دِینِکُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ... فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَرُسُلِهِ وَلاَ تَقُولُواْ ثَلاَثَةٌ...

ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و در باره خدا، غیر از حق نگویید! مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا، و کلمه (و مخلوق) اوست... بنابر این، به خدا و پیامبران او، ایمان بیاورید! و نگویید: «(خداوند) سه‌گانه است!»...

از این آیه استفاده می شود که اهل کتاب از خود بردین خدا افزوده اند، مثلا مسیحیان به جای توحید به تثلیث روی آوردند و تحریف های بسیاری بر توحید و دیگر آموزه های دینی ایجاد کرده اند. و یا مثلا درباره یهود می فرماید:

بقره 75  أَفَتَطْمَعُونَ أَن یُؤْمِنُواْ لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِّنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ

آیا انتظار دارید به (آئین) شما ایمان بیاورند، با اینکه عده‌ای از آنان، سخنان خدا را می‌شنیدند و پس از فهمیدن، آن را تحریف می‌کردند، در حالی که علم و اطلاع داشتند؟!

بقره 42  وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

و حق را با باطل نیامیزید! و حقیقت را با اینکه می‌دانید کتمان نکنید!

مائده 13  یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ

سخنان (خدا) را از موردش تحریف می‌کنند

10. گمراهی و لعن اهل کتاب

دسته ای از آیات قرآن بر گمراهی، کفر، لعن و مغضوب بودن اهل کتاب دلالت دارد؛ لعن به پیمان شکنی، کفر به دلیل اعتقاد به آموزه های باطل و خرافی نظیر:

مائده 13  فَبِمَا نَقْضِهِم مِّیثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ

ولی بخاطر پیمان‌شکنی، آنها را از رحمت خویش دور ساختیم؛

مائده 17   لَّقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَآلُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ

آنها که گفتند: «خدا، همان مسیح بن مریم است»، بطور مسلّم کافر شدند؛

سر لعن جماعتی از اهل کتاب در قرآن کریم این است که آنان به رغم اینکه پیامبر اکرم و شریعت او را فرمان جدید الهی می دانستند حقیقت را انکار ورزیده، کتمان می کردند و به همین دلیل مستحق لعن ابدی خداوند شدند.

بقره 159   إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتَابِ أُولَـئِکَ یَلعَنُهُمُ اللّهُ وَیَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ

کسانی که دلایل روشن، و وسیله هدایتی را که نازل کرده‌ایم، بعد از آنکه در کتاب برای مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت می‌کند؛ و همه لعن‌کنندگان نیز، آنها را لعن می‌کنند؛

در مقابل این دسته از اهل کتاب، گروهی بودند که به نبوت پیامبری که کتاب های آسمانی انجیل و تورات به ظهور او بشارت داده بودند ایمان آورده اند؛ این گروه مورد ستایش پروردگار قرار گرفتند.

اعراف 157  الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوبًا عِندَهُمْ فِی التَّوْرَاةِ وَالإِنْجِیلِ ... فَالَّذِینَ آمَنُواْ بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُواْ النُّورَ الَّذِیَ أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَـئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

همانها که از فرستاده (خدا)، پیامبر «امّی» پیروی می‌کنند؛ پیامبری که صفاتش را، در تورات و انجیلی که نزدشان است، می‌یابند؛  پس کسانی که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نوری که با او نازل شده پیروی نمودند، آنان رستگارانند.

 

شما هم نویسنده شوید!!!

اگر دقت کرده باشید برای مورد 7 مثالی ذکر نشد. آیات مرتبط با آن بحث در قرآن بسیار زیاد است. هر کدام از خوانندگان عزیز میتوانند با جستجو در آیات 152 تا 175 سوره مبارکه نساء آیات مرتبط را پیدا کنند و در قسمت نظرات درج کنند تا دیگران نیز از آن استفاده کنند. شنبه منتظر قسمت بعدی این بحث باشید...

پانوشت:

ساده باشیم...چه در زیر درخت، و چه در باجه بانک... (سهراب سپهری)